Wiek XX był pod wieloma względami bardzo wyjątkowy. Zapisał się w historii bowiem nie tylko jako stulecie dynamicznego rozwoju nauk, podniesienia standardu życia, przyniósł też wiele znaczących wydarzeń, które miały wpływ nie tylko na los ludzi, którym przyszło żyć w tamtym okresie, ale także na historię późniejszych pokoleń. Postęp cywilizacyjny otworzył nowe perspektywy poznania rzeczywistości otaczającej człowieka. Człowiek wieku XX to niewątpliwie badacz, odkrywca śmiało spoglądający w przyszłość, a dzięki swoim wynalazkom, tworzący nową wizję lepszego świata.
Karty historii zapisały także wydarzenia, które wpłynęły na zbiorową świadomość ludzi, zmieniając bezpowrotnie oblicze Europy i świata. Gwałtowne przemiany społeczne, narodziny nowych idei, dominacja mocarstw, konflikty zbrojne, ekspansja terytorialna, dynamiczne zmiany w grupie rządzącej, wzrost zainteresowania rasizmem i nacjonalizmem – to wszystko spowodowało, że człowiek z przerażeniem patrzył na upadek zasad etyki i moralności, bał się o swoje życie.
Najważniejszym wydarzeniem, które kładzie się cieniem na całym XX wieku i odcisnęło krwawe piętno na życiu ludzi, był oczywiście wybuch obu wojen światowych. Obie przyniosły okrucieństwo, straty materialne, zniszczenia jakich człowiek dotąd nie znał. Zanim jednak doszło do konfliktów zbrojnych i masowych eksterminacji narodziła się ideologia, która dała im początek, zwana później totalitaryzmem. Przyniosła ona nowe spojrzenie ludzi na relację państwo – człowiek oraz na sprawowanie władzy. A zatem czym jest ów totalitaryzm i jaki obraz państwa proponuje? Według encyklopedii „Wikipedia” totalitaryzm był to charakterystyczny dla XX – wiecznych reżimów dyktatorskich system rządów dążący do całkowitego podporządkowania społeczeństwa państwu za pomocą monopolu informacyjnego i propagandy, ideologii państwowej, terroru tajnych służb i masowej monopartii.
Najważniejszymi przykładami państw totalitarnych są narodowo – socjalistyczna III Rzesza Adolfa Hitlera, stalinowski Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Józefa Stalina oraz komunistyczne Chiny Mao Zedonga. Te kraje ze względu na swój potencjał ekonomiczny, liczbę ludności i potęgę militarną oraz agresywność i zaborczość, odgrywały największą rolę w kształtowaniu nowego świata, zgodnie z ideami totalitaryzmu. W jaki zatem sposób literatura podejmuje kwestię totalitaryzmu? Jaki jego obraz się z niej wyłania? Prześledźmy to na przykładach dzieł współczesnych twórców.